Balgam Neden Olur Balgam, akciğerler ve trake borusu tarafından salgılanan bir mukus türüdür. Balgamın oluşumu, trake borusuna kaçmış olan toz ve diğer zararlı maddeleri dışarıya atmak amacıyla gerçekleşir. Trake borusunda iki farklı hücre tipi bulunur: goblet hücreleri ve silia adı verilen tüycükleri içeren hücreler. Goblet hücreleri mukus üretirken, silia hücreleri tek yönde hareket ederek bu mukusu dışarıya taşır. Balgamın yapısı genellikle su bazlıdır ve saydam renktedir. Ancak, bazı durumlarda iltihaplı bir hal alabilir. Bronşial astım, bronşit gibi durumlar, balgamın yoğunluğunu artırarak renginin koyulaşmasına neden olabilir. Yoğunlaştığı durumlarda, silia hücreleri balgamı dışarıya atmakta yetersiz kalır ve öksürük meydana gelir. Öksürük, balgamın dışarıya atılması için bir savunma mekanizmasıdır. Bu durumda, balgamın yoğunluğunu azaltmak için ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca bol miktarda su içmek de balgamın yoğunluğunu azaltacaktır. Balgam Türleri Sümüksü Balgam: Pelte şeklinde, berrak ve üzeri köpüklüdür. Kronik bronşitin iltihaba neden olmadığı durumlarda görülür. Cerahatli ve Sümüksü Balgam: Sümüksü yapı ve cerahat içerir. Rengi bulanıktır ve en sık görülen balgam türüdür. Bu durum, bronşitin mikrop aldığını ve tedaviye ihtiyaç olduğunu gösterir. Cerahatli Balgam: Neredeyse tamamı cerahatten oluşur. Mikrobun türüne göre rengi sarı veya yeşil olabilir. Bronş genişlemesi, zatürre, verem ve kronik bronşitte bu tür balgam görülür. Bazı durumlarda yapışkan balgam da olabilir. Bu durumda göğüste dolgunluk hissi vardır. Astım hastalarında bu tür balgam görülmektedir. Bronşitte köpüklü ve yumuşak, zatürrede koyu renkli ve bazı yerlerde kanlı olabilir. Kanlı Balgam: Akciğer kanseri, verem, boğmaca ve bronşitte kanlı balgam görülebilir. Pembe, sulu ve köpüklü balgamla birlikte nefes almakta zorlanma varsa akciğerlerde su toplanması, kalp hastalıkları, fazla miktarda balgam gelmesi verem veya bronş genişlemesini düşündürmelidir. Siyah veya Gri Balgam: Kirli havayı soluyanlarda görülen balgam türüdür. Yalancı Balgam: Boğaz, burun, mide ve sinüslerden gelen sümük, kan ve cerahat balgamla karıştırılabilir. Balgam sadece öksürükle birlikte akciğerlerden ve bronşlardan gelebilir. Balgam Yoğunluğunu Azaltmaya Yarayacak İlaçların Özellikleri Balgam yoğunluğunu azaltmak için kullanılan ilaçların etken maddesi genellikle asetil sisteindir. Bu ilaçlar suya atılarak köpürtülür ve içilir. Bazıları ise toz halinde bulunur ve yine suya karıştırılarak kullanılır. Bu ilaçların en önemli özelliği mukolitik olmalarıdır, yani balgamın akışkanlığını sağlamaya yararlar. İkinci özellikleri ekspektoran olmalarıdır, bu da silia hücrelerinin etkinliğini arttırır. Üçüncü özellikleri antioksidan yapıda olmalarıdır, bu da vücuda giren zararlı radikalleri yakalayarak etkisiz hale getirir. Son olarak, asetil sistein vücuda girdiğinde glutatyon adı verilen bir maddeye dönüşür, bu da vücudu koruyucu etkiye sahiptir. Buna sitoprotektif özellik denir. |